بهترين سن آموزش انضباط به کودکان چه زماني است؟

ج: ايجاد انضباط در کودک از همان ابتداي تولد بايد آغاز شود و به مرور زمان و با توجه به رشد سني او ادامه يابد. انتظار انضباط در دوره‏ي نوجواني بدون توجه به دوران کودکي، انتظار به جايي نيست؛ زيرا درخت را تا زماني که نهال است مي‏توان به دلخواه شکل داد، و اگر کودک، به بي‏انضباطي عادت کند، تغيير رفتار، بسيار مشکل است. امام حسن عسکري عليه‏السلام مي‏فرمايد: رد المعتاد عن عادته کامعجز. زيرنويس=علامه مجلسي، بحارالانوار، ج 78، ص 374. . بازگرداندن عادت کرده [به کاري] از عادتش، چونان معجزه است. آموزش انضباط به کودک زير يک سال، غير مستقيم انجام مي‏شود. اگر مادر، نظم را در شير دادن، خواباندن، بيدار کردن، و تر و خشک کردن نوزاد رعايت کند، در ضمير ناخودآگاه او اثر خواهد گذاشت. در سنين بالاتر از يک سال، آموزش به طور مستقيم )آموزش کلامي( و با القاي غير مستقيم، يعني روش الگويي و ابزار هنري )داستان، شعر، نمايشنامه، فيلم، کارتن، خاطره، زيست‏نامه، و...( انجام مي‏شود )ر. ک: ص 73(.